Epoka - Pozytywizm

• W Europie druga połowa XIX wieku (głównie od około 1850 roku do około 1880 roku).
• W Polsce od 1863/1864 (powstanie styczniowe) do lat 70. i 80. XIX wieku (ukazanie tomiku wybitnego polskiego poety młodopolskiego: Kazimierza Przerwy – Tetmajera).

• Tytułu dzieła francuskiego filozofa Augusta Comte’a „Kurs filozofii pozytywnej”.
• „Pozytywny” 

• Felieton
• Reportaż
• Nowela

Felieton – to jeden z gatunków publicystycznych, który dotyczy przeważnie aktualnych wydarzeń i problemów. Składa się często ze swobodnych dywagacji, które mogą przybierać zabarwienie satyryczne. Jako jedyny gatunek publicystyczny, dopuszcza istnienie fikcji literackiej. Jest lekki, swobodny, o barwnym, gawędziarskim stylu.

Reportaż – to gatunek publicystyczno – literacki, przedstawia rzeczywiste zdarzenie i towarzyszące mu okoliczności. Autor reportażu opowiada o zdarzeniach, których był świadkiem lub których przebieg zna z relacji świadków. Reportaż może zawierać cytaty, wypowiedzi świadków zdarzenia, tematem reportażu może być wszystko, co przykuwa uwagę, ważny jest problem i bohater. Reportaż można pisać w czasie teraźniejszym, co nadaje tempa relacji, wywołuje w czytelniku wrażenie obserwacji opisywanego wydarzenia.

Nowel – krótki utwór epicki charakteryzujący się zwięzłą, jednowątkową fabułą, dramatyczną konstrukcją, rezygnacją z postaci i zdarzeń epizodycznych na rzecz wyeksponowania bohatera. Kompozycyjną osią jest motyw zasadniczy dla końcowej puenty, który wyznacza dynamikę fabuły, wprowadza regularnie okres niespodzianki sytuacyjnej albo psychologicznej.

• Praca organiczna – każda grupa społeczna musi dobrze funkcjonować, by państwo dobrze się rozwijało.
• Praca u podstaw

• Poznawcza rola literatury
• Realne problemy jednostki
• Służba społeczeństwu

Scjentyzm (od łac. scienta – wiedza) – zaufanie tylko do nauki i jej wyników poznawczych, na plan pierwszy wysunięto nauki przyrodnicze.

Ewolucjonizm (od łac. evolutio – rozwinięcie) – przekonanie o ciągłym, powolnym, stopniowym i nieodwracalnym rozwoju świata i istnienia w nim elementów.

• August Comte – w poznawaniu zaufać można jedynie naukom przyrodniczym, powinniśmy badać to, co jest dostępne rozumowi.
• John Stuart Mill – zwolennik utylitaryzmu i empiryzmu. Uważał, że każde działanie człowieka powinno służyć dobru społecznemu.
• Herbert Spencer – przeniósł teorię ewolucjonizmu z nauk przyrodniczych do nauk o społeczeństwie – cała rzeczywistość podlega nieustannym zmianom, a więc ewoluuje, co powoduje stały rozwój ludzkości.
• Hipolit Taine – twierdził, że w dziejach zamiast powolnego rozwoju zachodzą zmiany skokowe. Był zwolennikiem determinizmu.