Epoka literacka pozytywizm
Czy kiedykolwiek zdarzyło Ci się zapomnieć lub zgubić cenne notatki? Teraz możesz mieć wszystko pod ręką w formacie PDF! Pełne opracowanie epoki pozytywizm. Kliknij i sprawdź pełną wersję opracowań epoki do matury! W przypadku pytań lub wątpliwości zachęcamy do kontaktu.
Czas trwania epoki pozytywizm
- W Europie druga połowa XIX wieku (głównie od około 1850 roku do około 1880 roku).
- W Polsce od 1864 (upadek powstania styczniowego) do 1890 (ukazanie się pierwszych tomików poezji modernistycznej).
Pochodzenie nazwy epoki
Nazwa epoki pochodzi od tytułu dzieła francuskiego filozofa Augusta Comte’a „Kurs filozofii pozytywnej”, w którym autor propagował pogląd, że nauka powinna skupiać się wyłącznie na faktach dostępnych rozumowi i doświadczeniu.
Gatunki literackie w epoce pozytywizm
- Felieton
- Reportaż
- Nowela
Felieton – to jeden z gatunków publicystycznych, który dotyczy przeważnie aktualnych wydarzeń i problemów. Składa się często ze swobodnych dywagacji, które mogą przybierać zabarwienie satyryczne. Jako jedyny gatunek publicystyczny, dopuszcza istnienie fikcji literackiej. Jest lekki, swobodny, o barwnym, gawędziarskim stylu.
Reportaż – to gatunek publicystyczno-literacki, przedstawia rzeczywiste zdarzenie i towarzyszące mu okoliczności. Autor reportażu opowiada o zdarzeniach, których był świadkiem lub których przebieg zna z relacji świadków. Reportaż może zawierać cytaty, wypowiedzi świadków zdarzenia, tematem reportażu może być wszystko, co przykuwa uwagę, ważny jest problem i bohater. Reportaż można pisać w czasie teraźniejszym, co nadaje tempa relacji, wywołuje w czytelniku wrażenie obserwacji opisywanego wydarzenia.
Nowela – krótki utwór epicki charakteryzujący się zwięzłą, jednowątkową fabułą, dramatyczną konstrukcją, rezygnacją z postaci i zdarzeń epizodycznych na rzecz wyeksponowania bohatera. Kompozycyjną osią jest motyw zasadniczy dla końcowej puenty, który wyznacza dynamikę fabuły, wprowadza regularnie okres niespodzianki sytuacyjnej albo psychologicznej.
Tematyka epoki
- Praca organiczna – każda grupa społeczna musi dobrze funkcjonować, by państwo dobrze się rozwijało.
- Praca u podstaw
Cele i cechy literatury
- Poznawcza rola literatury
- Realne problemy jednostki
- Służba społeczeństwu
Pojęcia pozytywistyczne
- Scjentyzm (od łac. scientia – wiedza) – zaufanie tylko do nauki i jej wyników poznawczych, na plan pierwszy wysunięto nauki przyrodnicze.
- Ewolucjonizm (od łac. evolutio – rozwinięcie) – przekonanie o ciągłym, powolnym, stopniowym i nieodwracalnym rozwoju świata i istnienia w nim elementów.
Poglądy filozoficzne w epoce pozytywizm
- August Comte – w poznawaniu zaufać można jedynie naukom przyrodniczym, powinniśmy badać to, co jest dostępne rozumowi.
- John Stuart Mill – zwolennik utylitaryzmu i empiryzmu. Uważał, że każde działanie człowieka powinno służyć dobru społecznemu.
- Herbert Spencer – przeniósł teorię ewolucjonizmu z nauk przyrodniczych do nauk o społeczeństwie – cała rzeczywistość podlega nieustannym zmianom, a więc ewoluuje, co powoduje stały rozwój ludzkości.
- Hipolit Taine – twierdził, że w dziejach zamiast powolnego rozwoju zachodzą zmiany skokowe. Był zwolennikiem determinizmu.