Epoka literacka romantyzm
Nie trać cennego czasu na szukanie informacji z różnych źródeł. Zainwestuj w pełne opracowanie i ciesz się z osiągnięcia nowych sukcesów. Poznaj lepiej naszą pomoc naukową w postaci opracowania PDF. W przypadku pytań lub wątpliwości zachęcamy do kontaktu.
Tendencje romantyczne
- Tendencje romantyczne pojawiły się już w II połowie XVIII wieku, szczególnie w Niemczech i Anglii. W pierwszej połowie XIX wieku romantyzm objął całą Europę.
- W Polsce za początek romantyzmu przyjmuje się wydanie „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza – w 1822 roku. Koniec epoki upatrywany jest w upadku powstania styczniowego rok 1864.
Nazwa epoki romantyzm
- Pochodzi od rzeczownika „romans” – oznaczającego opowieść awanturniczo-przygodową.
- Pochodzi od przymiotnika „romantyczny” – coś zmyślonego, niezwykły krajobraz, „jakby z romansu”, utwór odbiegający od ideałów antycznych.
Gatunki literackie
- Ballada
- Sonet
- Poemat dygresyjny
- Powieść poetycka
Ballada – to gatunek literacki. Obejmuje on utwory łączące elementy epiki, liryki oraz dramatu. Opowiada o historycznych lub legendarnych wydarzeniach. Często zawiera odwołania do wierzeń ludowych, baśni czy podań. Nastrój ballad jest tajemniczy i niezwykły, może budzić grozę. Ważną funkcję w utworach tego gatunku pełni przyroda, często jest przedstawiana jako siła, która wymierza sprawiedliwość i decyduje o losach bohaterów.
Sonet – utwór należący do liryki, charakteryzujący się specyficzną budową. Składa się z czterech zwrotek, dwie pierwsze są czterowersowe i mają charakter opisowy, dwie ostatnie są trójwersowe o charakterze refleksyjnym.
Poemat dygresyjny – utwór wierszowany, o fragmentarycznej budowie, łączący elementy epickie, liryczne i dyskursywne. Składa się z kilku epizodów, które powiązane są ze sobą głównym wątkiem. Najczęściej jest nim motyw podróży bohatera. Wydarzenia, które opisuje narrator, są przedstawione w sposób żartobliwy, śmieszny. Są one pretekstem do wypowiadania osobistych myśli, uwag i sądów na różne tematy.
Powieść poetycka – rozbudowany utwór wierszowany, łączący w sobie elementy dramatyczne i liryczne. Kompozycja utworu charakteryzuje się fragmentarycznością, szybkim tempem akcji, inwersją czasową fabuły. Akcja utworu często rozgrywa się na tle wydarzeń historycznych. Narrator w subiektywny sposób opisuje dramatyczne wydarzenia; wyraża swoje odczucia, opinię na temat postawy bohaterów.
Tematyka epoki
- Miłosna
- Patriotyczna i narodowa
- Moralna i metafizyczna
Cele i cechy literatury romantycznej
- Wyrażenie uczuć – spontaniczność.
- Historyzm – zrywanie z regułami.
Typowy bohater epoki
Bohater Werteryczny – bierny, cierpiący, nadwrażliwy, często kończy samobójstwem. Bohater werteryczny to postać wzorowana na tytułowym bohaterze powieści „Cierpienia młodego Wertera” Goethego.
Typ autora
- Geniusz
- Wieszcz
Cechy malarstwa
- Rozszerzenie palety barw
- Operowanie kontrastem
- Dramatyczna tematyka
Najwybitniejsi filozofowie epoki romantyzm
- Johann Fichte – uznał, że duch jest ważniejszy od materii.
- Georg Hegel – świat kształtuje się według absolutnej idei, a ta rozwija się poprzez jedność przeciwieństw. Każde pojęcie ma swe przeciwieństwo. Prawa rozwoju świata i historii są rozumiane i logiczne, w związku z czym każde zjawisko odbywa się we właściwym momencie.
- Friedrich Schelling – przekonany był o przewadze wiary i intuicji nad rozumem (irracjonalizm). Uznał sztukę za najlepszą formę ludzkiej działalności.