Epoka - Średniowiecze

Epoka trwała od 476 roku (upadek cesarstwa zachodniorzymskiego) do roku 1492 (odkrycie Ameryki przez Kolumba)

Średniowiecze (z łac. Media aetas- wieki średnie) stosowana była w Renesansie jako negatywne określenie „mrocznego okresu”, oddzielającego ówczesne czasy od Starożytności.

W centrum zainteresowań człowieka był Bóg, jemu podporządkował on wszelkie działania (teocentryzm). W całej niemal Europie dominowało chrześcijaństwo. Kościół stał się potęgą decydował o kulturze, nauce, polityce. Obowiązywał jeden język urzędowy: łacina. Panował jeden ustrój społeczny: feudalizm. To ujednolicenie życia politycznego, społecznego i kulturalnego nosi nazwę średniowiecznego uniwersalizmu. Pragnąc w doczesnym życiu zasłużył sobie na życie wieczne, ludzie często myśleli o śmierci- („memento mori”- pamiętaj o śmierci)

• Kazania

• Pieśni religijne

• Hagiografia (żywoty świętych)

Kazanie- jest to przemowa wygłaszana zwykle przez osobę duchowną wyznania chrześcijańskiego, która ma za zadanie nauczanie i przekazanie treści religijnych. Odmianą gatunkową kazania jest homilia, często błędnie uważana za synonim tego terminu.

Pieśń religijna- liryczny utwór modlitewny, o podniosłym charakterze ,którego adresatem jest zazwyczaj Bóg, rzadziej człowiek.

Hagiografia- Jest to rodzaj średniowiecznego piśmiennictwa chrześcijańskiego. Zawiera biografie świętych i ascetów. Ma charakter dydaktyczny.

Religia, rycerstwo,dwór oraz historia.

• Uniwersalizm- rola łaciny, jedność ideowa

• Dydaktyzm- poinformowanie o faktach, pouczenie oraz pareneza (wskazanie wzoru do naśladowania)

• asceta- służy bliźniemu, pokorny, za jego sprawą dzieją się cuda

• władca- rycerski, sprawiedliwy, majestatyczny, broni wiary, dba o honor kraju

a) Romański:

• XI-XIIw,

• budowle sakralne,

• kształt spiętrzonych figur geometrycznych

b) Gotycki:

• wertykalizm (smukłość budowli, wysokie)

• stawiane z cegły

• wrażenie lekkości, ażurowość

• Scholastyka- dążenie do wyjaśnienia wydarzeń religijnych przez drogę rozumu. Nie wolno się sprzeciwiać ustalonym prawdom, mimo to dyskutowano, by wszystko wyjaśnić.

• Mistycy- ludzie sami przez swoją wiarę dążyli do prawdy o Bogu.

• Augustynizm- filozofia łącząca doktrynę chrześcijańską z filozofią Platona. Św. Augustyn głosił konflikt między cielesnością, a duchowością człowieka, między pożądaniem dobra i zła. Głosił koncepcję człowieka rozdartego między grzesznym ciałem, a pobożną duszą.

Kobiety zależały od męża lub syna, jeśli zaś nie były zamężne od brata lub wuja. W małżeństwie niekiedy kobiety rządziły mężami. Ich władza ujawniała się przy prowadzeniu warsztatów rzemieślniczych, zarządzaniu służbą, uczniami. Piękne, zamężne kobiety wybierane były przez rycerza. Rycerz musiał być jej całkowicie oddany i spełniać jej zachcianki.

Chanson de geste – średniowieczne pieśni o bohaterskich czynach, układające się w cykle skupione wokół historycznych lub legendarnych bohaterów. Recytowane były przez wędrownych żonglerów przy akompaniamencie liry.