Epoka literacka 艣redniowiecze

Nasze opracowania epoki 艣redniowiecze jest kluczem do osi膮gni臋cia doskona艂ych wynik贸w na maturze! Przygotowali艣my dla Ciebie wyj膮tkowe materia艂y w PDF, kt贸re pomog膮 Ci zdoby膰 wiedz臋 i pokona膰 stres. W przypadku pyta艅 lub w膮tpliwo艣ci zach臋camy do kontaktu.

Czas trwania epoki 艣redniowiecze

Epoka trwa艂a od 476 roku (Upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego) do roku 1492 (odkrycie Ameryki przez Kolumba).

Pochodzenie nazwy epoki

艢redniowiecze (z 艂ac. Media aetas – wieki 艣rednie) nazwa ta stosowana by艂a w Renesansie jako negatywne okre艣lenie “mrocznego okresu”, oddzielaj膮cego 贸wczesne czasy od Staro偶ytno艣ci.

Zainteresowania w 艣redniowieczu

W centrum zainteresowa艅 cz艂owieka by艂 B贸g, jemu podporz膮dkowa艂 on wszelkie dzia艂ania (teocentryzm). W ca艂ej niemal Europie dominowa艂o chrze艣cija艅stwo. Ko艣ci贸艂 sta艂 si臋 pot臋g膮, decydowa艂 o kulturze, nauce, polityce. Obowi膮zywa艂 jeden j臋zyk urz臋dowy: 艂acina. Panowa艂 jeden ustr贸j spo艂eczny: feudalizm. To ujednolicenie 偶ycia politycznego, spo艂ecznego i kulturalnego nosi nazw臋 艣redniowiecznego uniwersalizmu. Pragn膮c w doczesnym 偶yciu zas艂u偶y膰 sobie na 偶ycie wieczne, ludzie cz臋sto my艣leli o 艣mierci – (“memento mori” – pami臋taj o 艣mierci).

Gatunki literackie 艣redniowiecza

Kazanie – jest to przemowa wyg艂aszana zwykle przez osob臋 duchown膮 wyznania chrze艣cija艅skiego, kt贸ra ma za zadanie nauczanie i przekazanie tre艣ci religijnych. Odmian膮 gatunkow膮 kazania jest homilia, cz臋sto b艂臋dnie uwa偶ana za synonim tego terminu.

Pie艣艅 religijna – liryczny utw贸r modlitewny, o podnios艂ym charakterze, kt贸rego adresatem jest zazwyczaj B贸g, rzadziej cz艂owiek.

Hagiografia – Jest to rodzaj 艣redniowiecznego pi艣miennictwa chrze艣cija艅skiego. Zawiera biografie 艣wi臋tych i ascet贸w. Ma charakter dydaktyczny.

Tematyka epoki literackiej

  • Religia
  • Rycerstwo
  • Dw贸r
  • Historia.

Cele i cechy literatury

Uniwersalizm – rola 艂aciny, jedno艣膰 ideowa.
Dydaktyzm – poinformowanie o faktach, pouczenie oraz pareneza (wskazanie wzoru do na艣ladowania).

Typowy bohater 艣redniowiecza

Asceta – s艂u偶y bli藕niemu, pokorny, za jego spraw膮 dziej膮 si臋 cuda.
W艂adca – rycerski, sprawiedliwy, majestatyczny, broni wiary, dba o honor kraju.

Style wyst臋puj膮ce w 艣redniowieczu

a) Roma艅ski:
  • XI – XII wiek
  • Budowle sakralne
  • Kszta艂t spi臋trzonych figur geometrycznych

b) Gotycki:
  • Wertykalizm (smuk艂e i wysokie budowle)
  • Stawiane z ceg艂y
  • Wra偶enie lekko艣ci, a偶urowo艣膰

Filozofia 艣redniowiecza

  • Scholastyka – d膮偶enie do wyja艣nienia wydarze艅 religijnych przez drog臋 rozumu. Nie wolno si臋 sprzeciwia膰 ustalonym prawdom, mimo to dyskutowano, by wszystko wyja艣ni膰.
  • Mistycy – ludzie sami przez swoj膮 wiar臋 d膮偶yli do prawdy o Bogu.
  • Augustynizm – filozofia 艂膮cz膮ca doktryn臋 chrze艣cija艅sk膮 z filozofi膮 Platona. 艢w. Augustyn g艂osi艂 konflikt mi臋dzy cielesno艣ci膮, a duchowo艣ci膮 cz艂owieka, mi臋dzy po偶膮daniem dobra i z艂a. G艂osi艂 koncepcj臋 cz艂owieka rozdartego mi臋dzy grzesznym cia艂em, a pobo偶n膮 dusz膮.

Rola kobiety w epoce

Kobiety zale偶a艂y od m臋偶a lub syna, je艣li za艣 nie by艂y zam臋偶ne od brata lub wuja. W ma艂偶e艅stwie niekiedy kobiety rz膮dzi艂y m臋偶ami. Ich w艂adza ujawnia艂a si臋 przy prowadzeniu warsztat贸w rzemie艣lniczych, zarz膮dzaniu s艂u偶b膮, uczniami. Pi臋kne, zam臋偶ne kobiety wybierane by艂y przez rycerza. Rycerz musia艂 by膰 jej ca艂kowicie oddany i spe艂nia膰 jej zachcianki.

Etos rycerza 艣redniowiecznego

Chanson de geste – 艣redniowieczne pie艣ni o bohaterskich czynach, uk艂adaj膮ce si臋 w cykle skupione wok贸艂 historycznych lub legendarnych bohater贸w. Recytowane by艂y przez w臋drownych 偶ongler贸w przy akompaniamencie liry.

Podobaj膮 Ci si臋 podobne tre艣ci?

Zapisz si臋 do naszego newslettera i zdob膮d藕 -20% zni偶ki na wszystkie opracowania! Wysy艂amy tylko warto艣ciowe tre艣ci dotycz膮ce matury z j臋zyka polskiego!

Kupon rabatowy -20%

Wykorzystaj -20% zni偶ki na wszystkie opracowania!聽

JPMATURA-20