Epoka - Współczesność

Epoka rozpoczęła się w 1945 roku (zakończenie II wojny światowej) i trwa do czasów dzisiejszych.

Epoka określona jest obecnie jako Współczesność ze względu na to, że w czasie jej trwania żyjemy. W jej obrębie wyróżniamy poszczególne prądy literackie o własnych nazwach.

• Esej
• Groteska

Esej – jest to forma literacka lub literacko – naukowa, prezentująca punkt widzenia autora. Esej może poruszać tematykę filozoficzną, społeczną lub artystyczną, być formą krytyki literackiej lub manifestu politycznego.

Groteska – jest kategorią estetyczną, charakteryzującą się połączeniem w jednym dziele np. tragizm i komizm, fantastyka i realizm, piękno i brzydota.

Historia najnowsza – wojna, holocaust, stalinizm, groteskowy świat PRL-u.

• Zaangażowanie polityczne

• Pisarz
• Inteligent
• Kat lub ofiara

• Apokalipsa spełniona – wojna przekreśliła religię, etykę, kulturę.
• Wielość prawd – nie ma prawdy obiektywnej, każdy ma swoją prawdę, spory o prawdę są jałowe, literatura to tylko intelektualna gra.
• Mała ojczyzna

• Wczesne czasy powojenne – radość z zakończenia wojny zakłócały pytania o przyczynę tego, co się wydarzyło. Ci, którzy wojnę przeżyli poza krajem, wracali teraz do kraju lub zostali na obczyźnie. Kultura podporządkowana została interesom państwa i partii komunistycznej. Ludzie nadal żyli w strachu, toczyły się procesy polityczne, przeciwników ideologicznych zamykano w więzieniach, działała cenzura, a dzieła tych, którzy nie pisali Wymyśl narzuconych reguł, nie były wydawane. Ukazały się one w drugim obiegu wydawniczym (nielegalnie), podobnie jak tłumaczenia dzieł zagranicznych twórców.
• Czasy po śmierci Stalina (1953) – po śmierci Stalina osłabł system terroru, zwiększyły się swobody obywatelskie, powstały niezależna od partii instytucje kulturalne, działały tatry studenckie. Nadal jednak wybuchały protesty społeczne, a działaczy politycznych spotykały szykany. W latach 60. nasilił się antysemityzm, w wyniku którego lub wielu ludzi wymuszonych było opuścić Polskę.

• „Nowa powieść”, antypowieść – we Francji, odrzucająca logiczną budowę świata przedstawionego i eksperymentująca z czasem, językiem oraz formą.
• Teatr absurdu – poświęcony tragizmowi współczesnego człowieka, rezygnuje z akcji i scenografii, pomija psychologiczną motywację postępowania.
• Socrealizm – tematyka pracy i walki klasowej.
• Egzystencjalizm – bohater przedstawiony jako samotna jednostka, zagubiona w absurdalnym świecie, nękana poczuciem nicości i skazana na wolność wyboru.