Menu
Menu
Menu
Utwór powstał w V wieku przed naszą erą w starożytnej Grecji. Źródłem treści dramatu jest mit o Labdakidach, który zapowiadał śmierć króla Teb – Lajosa i tragiczny los jego potomków. Lajos miał ponieść śmierć z rąk własnego syna. Jedynym z synem królewskiej pary był Edyp. Obawiając się spełnienia przepowiedni, rodzice postanowili okaleczyć dziecko i porzucić. Uratowany przez litościwego posłańca – pasterza – Edyp trafnie na dwór bezdzietnych władca Koryntu, królowej Merope i króla Polybosa, i stał się przybranym synem. Nie wyjawili oni prawda o pochodzeniu Edypa. Po latach jednak Edyp poznał treść przepowiedni dotyczące jego losu i obawiając się życie króla Polybosa i królowej, których uważał za swoich rodziców, opuścił kraj. Podczas wędrówki wdał się w kłótnie z nieznanym pielgrzymem i zabił go. Edyp dotarł do Teb nękanych przez Sfinksa, który pożerał młodych mężczyzn. Dzięki swej mądrości i sprytowi Edyp pokonał potwora i wybawi miasto. Objął władzę w Tebach i otrzymał Jokastę za żonę. Po latach spokojnego panowania Edypa w Tebach wybuchła zaraza. W tym miejscu rozpoczyna się akcja dramatu.
„Król Edyp” jest jedną z najbardziej znanych tragedii Sofoklesa. Porusza uniwersalną problematykę cierpienia człowieka, który podlega kompromisom losu.
Gatunek literacki utworu „Król Edyp” to tragedia (antyczna).
„Król Edyp” wskazuje takie same cechy gatunkowe Antygona.
Wydarzenia rozgrywają się w ciągu jednego dnia – od wschodu do zachodu słońca, przed pałacem królewskim starożytnych Tebach.
Sofokles poruszył ponadczasowy temat poszukiwania tożsamości przez każdego człowieka. Edyp jest przykładem jednostki, która z trudem odkrywa tajemnice własnej przeszłości. Jak się okazuje, jego pochodzenie odgrywa decydującą rolę w historii, którą przyszło mu przeżyć. Przepowiednia spełnia się wbrew jego woli. Król Edyp to także dramat o niezawinionym cierpieniu. Chór mówi o losie ludzkim: o śmiertelne pokolenia!/ Życie wasze to cień cienia. Życie bohatera jest całkowicie zdeterminowane przez los. Mimo tego, że był dobrym synem i chcąc zapobiec spełnieniu się złej wróżby, opuścił rodziców, popełnił największą zbrodnię ojcobójstwo i kazirodztwa. Wdał się w kłótnie z napotkanymi mężczyzną i w gniewie go zabił. W dodatku był to jego prawdziwy ojciec – Lajos. Złowrogie fatum prowadzi Edypa od jednego nieszczęścia do kolejnego. Rozwiązuje zagadkę Sfinksa i ratuje miasto. Otrzymuje w nagrodę władzę w mieście i rękę królowej Jokasty. Nie zdaje sobie sprawy, że popełnił kazirodztwo. Edyp nie ma wpływu na tragiczne skutki decyzji, które podejmował w dobrej wierze. Okazuje się dobrym i cenionym władcą, ale i tak sprowadza nieszczęście i zarazy na całe miasto. Jest to konsekwencja morderstwa króla, które nie zostały ukarane.
Starożytny dramat zawiera zatem kolejne ważne przesłanie natury etyczno – psychologicznej: żadne wykroczenie przeciwko prawu moralnemu, choćby nieświadome, nie pozostaje obojętne dla życia człowieka. Zgładzenie ojca i związek z własną matką nie mogło stać się początkiem nowego szczęśliwego rodu. A każda ukryta zbrodnia w stosownym czasie wychodzi na jaw.
Utwór może także zinterpretować jako wezwanie do pogodzenia się z wydarzeniami, na które człowiek nie może wpłynąć. Cierpienie jest częścią każdego życia. Chór mówi: śmiertelnika tu żadnego zwać szczęśliwym nie należy, aż bez cierpień i bez klęski końców życia nie przebieży. Edyp, dręczony strachem przed zapowiedzią zbrodni, sam napędza tragiczne wydarzenia. Im bardziej usiłuje zmienić los, tym bardziej wpada w jego pułapkę.
Król Edyp jest również utworem o zakazanej miłości, która nie może być spełniona, gdyż łamie odwieczny ład moralny. Jej skutki dotykają nie tylko samych bohaterów (Jokasta popełnia samobójstwo, a Edyp odbiera sobie wzrok i ucieka od ludzi, skazując się na samotność). Dzieci Jokasty i Edypa również są obciążone skutkami tej zakazanej miłości. W kolejnej tragedii pt: „Antygona” Sofokles ukazał smutny los bratobójczej walki ich synów oraz tragiczną decyzję, którą musiała podjąć ich siostra Antygona.
Sofokles porusza także problem słabości człowieka, nieradzącego sobie z przeciwnościami, na które nie ma wpływu. Przykładem tego jest samobójstwo Jokasty.
Sofokles, nawiązując bezpośrednio do historii Edypa, napisał również dramat „Antygona”, w którym przedstawił losy dzieci Edypa i Jokasty.
„Król Edyp” oparty jest na motywie niezawinionego cierpienia, na które zostaje skazany bohater przez okrutny los.
W tragedii Sofoklesa pojawia się motyw miasta przeklętego. Innym przykładem takich miast są:
NIP: 7822917260
KRS: 0001007278
kontakt@jpmatura.pl
Zapisz się do naszego newslettera i zdobądź -20% zniżki na wszystkie opracowania! Wysyłamy tylko wartościowe treści dotyczące matury z języka polskiego!