Znani pisarze - Barok

1. Molier- (1622 r. - 1673 r.)

Właściwie Jean-Baptiste Poquelin. Najwybitniejszy komediopisarz francuski, uważany za twórcę klasycznej komedii nowożytnej, mistrz realistycznej komedii charakterów z przemyślaną intrygą. Urodził się w zamożnej rodzinie mieszczańskiej, zdobył solidne wykształcenie w renomowanym kolegium jezuickim. Został jednak aktorem, dyrektorem wędrownego teatru. Sukcesy zaczął odnosić w 1659 roku- znalazł uznanie na dworze. Jego cięte komedie satyryczne w szybkim tempie zyskiwały popularność, ale też prowokowały zjadliwe ataki ludzi, których utwory Moliera ośmieszały. Najbardziej znane z jego komedii to „Świętoszek”, „Skąpiec”, „Don Juan”, „Szkoła żon” i „Mizantrop”. Poruszanie istotnej problematyki obyczajowej i społecznej, stworzenie galerii wyrazistych ponadczasowych typów postaci, zapewniły sztukom Moliera trwałe miejsce w literaturze.

2. Pierre Corneille- (1606 r. - 1684 r.)

Ojciec klasycznej tragedii. Był dramaturgiem Francuskim, prawnikiem z wykształcenia. Przez 20 lat pełnił funkcję rzecznika królewskiego, niebawem jednak wyrzekł się kariery adwokackiej. Krótki czas należał do grupy „Pięciu Autorów”, których obowiązkiem było pisanie sztuk teatralnych na wyznaczony przez ministra temat.

3. Daniel Naborowski- (1573 r. - 1640 r.)

Pochodził z rodziny szlacheckiej wyznania kalwińskiego. Dobrze poznał Niemcy, Włochy i Francję. Studiował na różnych uniwersytetach, m.in. medycynę i prawo. W latach 1596-1620 pozostawał na służbie księcia Janusza Radziwiłła (był m.in. jego nadwornym poetą, sekretarzem, lekarzem, nauczycielem; podróżował po Europie w misjach dyplomatycznych), a później na dworze jego przyrodniego brata, Krzysztofa. Ostatnie trzy lata życia spędził w Wilnie, gdzie został sędzią grodzkim. Pierwszy w literaturze polskiej stosował formę listu poetyckiego. Jest przedstawicielem nurtu dworskiego w literaturze barokowej. Wykorzystywał poetykę konceptyzmu.

4. Jan Chryzostom Pasek- (1636 r. - 1701 r.)

Pochodził z rodziny szlacheckiej spod Rawy Mazowieckiej. Kształcił się w kolegium jezuickim. Dziesięć lat służył w wojsku, walczył ze Szwedami, Węgrami, Moskwą. Uczestniczył w wyprawie Czarnieckiego do Danii. W 1667 roku osiadł na gospodarstwie w Małopolsce. Prowadził życie ziemianina, ale słynął z awanturnictwa i pieniactwa- skazywany był na banicję (wygnanie z kraju) i infamię (utratę czci), jednak wyroki nie były egzekwowane. Zasłynął pamiętnikami, spisywanymi pod koniec życia, odkrytymi dla literatury w XIX wieku.

5. Wacław Potocki- (1621 r. - 1696 r.)

Pochodził z rodziny szlacheckiej z okolic Biecza. Kilkakrotnie brał udział w wojnach, m.in. uczestniczył w wielkiej bitwie z Kozakami pod Beresteczkiem (1654). W 1658 roku, stojąc przed perspektywą wygnania, zdecydował się zmienić wyznanie na katolickie (wcześniej należał do arian, czyli braci polskich, oskarżonych o kolaborację z wrogiem podczas najazdu szwedzkiego). W późniejszych latach pełnił różne funkcje publiczne, był m.in. sędzią grodzkim w Bieczu i podczaszym krakowskim. Pisał od wczesnej młodości: poematy na motywach biblijnych, pieśni pokutne, treny na śmierć swoich dzieci, fraszki, anegdoty, wierszowane powieści i wiersze okolicznościowe, a także epopeje, w tym „Transakcje wojny chocimskiej”. Jego twórczość, licząca w sumie wiele tysięcy utworów, została wydana drukiem dopiero w XX wieku. Pisarz reprezentuje nury sarmacki (ziemiański) w literaturze baroku.

6. Mikołaj Sęp - Sarzyński- (ok. 1550 r. - 1581 r.)

Pochodził spod Lwowa, z rodziny szlacheckiej. W 1565 roku przebywał na studiach w Wittemberdze- był to wówczas główny ośrodek luteranizmu, ale nie wiadomo, czy poeta był protestantem (kilka lat później niewątpliwie był katolikiem). Pisał od około 1567 roku. Do dziś przetrwało 50 utworów jego autorstwa: sonety, pieśni, epitafia (poecie przypisuje się także 21 erotyków, ale ich autorstwo nie jest pewne). Utwory te zostały wydane pośmiertnie.

7. Jan Andrzej Morsztyn- (1621 r. - 1693 r.)

Najwybitniejszy polski poeta barokowy, pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej spod Krakowa (trzech jego bliskich krewnych: Zbigniew, Hieronim i Stanisław też było poetami). Był pradziadem ostatniego króla Polski- Poniatowskiego. Po studiach w Lejdzie (Niderlandy) został dworzaninem, a potem sekretarzem króla, piastował ważne urzędy publiczne, należał do stronnictwa profrancuskiego. Gdy wyszedł na jaw spisek skierowany przeciwko Janowi III Sobieskiemu, Morsztyn zbiegł do Francji, objął urząd na dworze Ludwika XIV. Tam zmarł jako hrabia Chateauvillain. Jego wiersze są dowodem wybitnego talentu poetyckiego, ale autor traktował swe pisarstwo raczej jako rozrywkę. Za życia jego liryki krążyły w odpisach rękopiśmiennych, potem popadły w niepamięć. Najważniejsze zbiory: „Lutnia”, oraz „Kanikuła albo Psia gwiazda” wydano drukiem dopiero w XIX wieku. Jest przedstawicielem nurtu dworskiego w literaturze baroku, marinistą.

8. Daniel Defoe- (1660 r. - 1731 r.)

Był synem londyńskiego wytwórcy świec o nazwie Foe. Zaangażował się w działalność publicystyczną, brał żywy udział w sporach politycznych swego czasu. Jego zaangażowane teksty, świetne warsztatowo, sprawiły, że uznawany jest za prekursora współczesnego dziennikarstwa. Znane jest kilkaset utworów jego pióra, dotyczących najróżniejszych tematów, ale wszystkie najważniejsze napisał w latach 1719-1722. Były to powieści „Przypadki Robinsona Kruzoe”, „Moll Flanders”, „Kapitan Singleton”, a także „Dziennik roku zarazy” (o epidemii dżumy w Londynie w 1665 roku). Jest uważany za jednego z ojców nowożytnej powieści.

Podobają Ci się podobne treści?

Zapisz się do naszego newslettera i zdobądź -20% zniżki na wszystkie opracowania! Wysyłamy tylko wartościowe treści dotyczące matury z języka polskiego!

Kupon rabatowy -20%

Wykorzystaj -20% zniżki na wszystkie opracowania! 

JPMATURA-20