Znani Pisarze - Młoda Polska
1. Joseph Conrad- (1857 r. - 1924 r.)
Urodził się w Berdyczowie, w rodzinie szlacheckiej, jako Józef Konrad Korzeniowski. Gdy miał 4 lata, jego rodzice zostali zesłani w głąb Rosji. W 1869 roku był już sierotą. Jako 17-latek został marynarzem w Marsylii, wkrótce trafił do brytyjskiej marynarki handlowej, w której osiągnął stopień kapitana. Pływał niemal po całym świecie do 1894 roku. Zdecydował się osiąść na stale pod Londynem. W 1895 roku wydal pierwszą powieść „Szaleństwo Almayera”, ogółem napisał ich kilkanaście, ponadto kilka zbiorów opowiadań, eseje, listy i dramaty. Powszechne uznanie jako pisarz zdobył w ostatnich latach życia. W swej twórczości poruszał problematykę etyczną, akcja jego utworów toczy się przeważnie w egzotycznej scenerii dalekich mórz. Choć do końca życia mówił z polskim akcentem, uchodzi za jednego z największych mistrzów angielskiej prozy. Najbardziej znane utwory to „Jądro Ciemności” (1899), „Lord Jim” (1900), „Nostromo” (1904), „Smuga cienia” (1917). Conrad doprowadził na wyżyny literaturę marynistyczną, tworząc tzw. sytuację conradowską i wprowadzając bohaterów ucieleśniających etos człowieka honoru.
2. Jan Kasprowicz- (1860 r. - 1926 r.)
Pochodził z chłopskiej rodziny spod Inowrocławia, ale ukończył szkolę średnią (maturę zdał w wieku 24 lat), a potem wyższe studia, a w 1921 roku został rektorem uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W tym mieście mieszkał w latach 1888-1923. Tam też powstała prawie cała twórczość poety. Ostatnie lata życia spędził na Harendzie (willa w Zakopanem). W kolejnych tomikach w jego wierszy do głosu dochodziły inne motywy i idee – od naturalizmu i przejęcia się pozytywizmem („Z chałupy”, 1887), przez wiersze wykorzystujące młodopolski impresjonizm i symbolizm, o tematyce tatrzańskiej („Krzak dzikiej róży”, 1898), katastrofizm i ekspresjonizm (cykl hymnów „Ginącemu światu”, 1901 i „Salve Regina”, 1902), aż do postawy franciszkańskiej („Księga ubogich”, 1916). Pisał także dramaty i był znanym tłumaczem literatury obcej.
3. Władysław Stanisław Reymont- (1867 r. - 1925 r.)
Pierwotne nazwisko- Rejment. Był synem organisty z Kobieli Wielkich kolo Radomska. Mimo starań rodziców nie ukończył szkól, imał się różnych zawodów (czeladnik krawiecki, wędrowny aktor, pracownik na kolei), próbował się utrzymywać z pracy literackiej. Niezależność finansową dało mu odszkodowanie za wypadek kolejowy, któremu uległ w 1900 roku, odtąd mógł się całkowicie oddać pracy pisarskiej. Międzynarodową sławę i Nagrodę Nobla w 1924 przyniosła mu powieść „Chłopi”. Inne bardziej znane utwory pisarza to powieść „Ziemia obiecana”, „Komediantka” (i jej kontynuacja „Fermenty”) oraz „Rok 1794″, a także reportaż „Pielgrzymka do Jasnej Góry”.
4. Leopold Staff- (1878 r. - 1957 r.)
Pochodził ze Lwowa, ale od 1918 roku mieszkał w Warszawie. Słynie jako poeta trzech epok: Młodej Polski, dwudziestolecia międzywojennego i współczesności. Jego poezja ewoluowała od postawy aktywizmu „Sny o potędze” (1901), a potem dekadentyzmu „Dzień duszy” (1903), w kierunku klasycyzmu i franciszkanizmu „Ptakom niebieski” (1905) i „Gałąź kwitnąca” (1908) i ku fascynacji codziennością „Ścieżki polne” (1919). Za szczytowe osiągnięcie poety uchodzi tomik „Wysokie drzewa” (1932). Wiersze napisane po II wojnie światowej np. tomik „Wiklina” (1954) można określić jako awangardowe. Pomimo zmian stylistyki, w żadnym okresie życia Staff nie był ślepym naśladowcą panujących mód, a stałym elementem jego twórczości była konsekwentna afirmacja życia. Staff był także dramatopisarzem i wybitnym tłumaczem literatury. Tłumaczył utwory antyczne, średniowieczne i orientalne (przełożył m.in. „Kwiatki św. Franciszka z Asyżu”).
5. Kazimierz Przerwa-Tetmajer- (1865 r. - 1940 r.)
Pochodził z rodziny o tradycjach artystycznych (przyrodni brat- malarz Władysław Tetmajer; kuzyn- pisarz Tadeusz Boy-Żeleński). Urodził się w Ludźmierzu na Podhalu, za młodu był znanym taternikiem. Uczył się i studiował w Krakowie. Debiutował w 1886 roku, szybko zdobył rozgłos. Większość swoich utworów lirycznych publikował w zbiorach o tytule „Poezja”, wydawanych co kilka lat. Napisał także kilka dramatów i wiele gawęd opartych na motywach podhalańskich (m.in. „Na skalnym Podhalu” i „Legenda Tatr”), oraz poczytnych wówczas powieści (np. „Anioł śmierci”, „Panna Mery”). Po I wojnie światowej mieszkał w Warszawie, z biegiem lat borykał się z nasilającą chorobą umysłową, zmarł w czasie okupacji. Został sportretowany jako typowy poeta młodopolski w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego.
6. Stanisław Wyspiański- (1869 r. - 1907 r.)
Pochodził z zamożnej rodziny mieszczańskiej o wysokich aspiracjach kulturalnych. Całe jego życie było związane z Krakowem. Studiował historię, historię sztuki, literaturę, malarstwo (był uczniem Jana Matejki). W latach 1890-1894 dużo podróżował po Europie. Po powrocie do Krakowa wykonywał prace plastyczne (m.in. polichromie i projekty witraży w kościele Franciszkanów, portrety dzieci, kwiaty, widoki Krakowa) i pisał wiersze, ale rozgłos przyniosły mu dramaty o tematyce patriotycznej: „Warszawianka” (1898), „Wesele”(1901), „Wyzwolenie” (1903), „Noc listopadowa” (1904), ogółem stworzył kilkanaście dramatów. Wyspiański, jako twórca koncepcji „teatru ogólnego”, wykorzystującego „syntezę sztuk”, wpisał się w dokonania Wielkiej Reformy Teatralnej przełomu wieków.
7. Stefan Żeromski- (1864 r. - 1925 r.)
Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Ukończył gimnazjum w Kielcach, potem uczył się w Warszawskiej Szkole Weterynaryjnej, ale musiał przerwać naukę i zarabiał jako guwerner. Od 1889 roku publikował swe utwory w czasopismach, kilka lat spędził w Szwajcarii, mieszkał we Lwowie i Zakopanem, ostatnie lata przeżył w Warszawie. Od 1904 roku był już w stanie utrzymać się z pracy pisarskiej, stopniowo stał się jednym z największych autorytetów w Polsce. Działał w organizacjach socjalistycznych, angażował się w działania na rzecz ludzi najuboższych oraz w akcje patriotyczne. Jako dowód wdzięczności narodu otrzymał mieszkanie w oficynie Zamku Królewskiego w Warszawie. Do najbardziej znanych jego utworów należą powieści: „Przedwiośnie” (1924), „Syzyfowe prace” (1897), „Ludzie Bezdomni” (1900), „Popioły” (1902), „Wierna rzeka” (1912); nowele i opowiadania, np.: „Rozdzióbią nas kruki, wrony”, „Siłaczka”; dramaty, np.: „Uciekła mi przepióreczka”; oraz liczne teksty publiczne.
8. Jan Parandowski- (1895 r. - 1978 r.)
To polski pisarz, eseista i tłumacz. Wydał wiele książek popularyzujących kulturę antyczną. Popularność przyniosła mu wydana po raz pierwszy w 1924 roku „Mitologia Greków i Rzymian”, w której zebrał i przedstawił w przystępnej formie najważniejsze mity antyku.